Rewitalizacja dawnego kościoła i klasztoru pw. NMP – obecnie siedziby Centrum Sztuki Galeria EL na Starym Mieście w Elblągu
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia-Mazury 2007-2013 Centrum Sztuki Galeria EL otrzymała dotację na przeprowadzenie prac remontowych i inwestycyjnych w ramach projektu „Rewitalizacja dawnego kościoła i klasztoru pw. NMP - obecnie siedziby Centrum Sztuki Galeria EL na Starym Mieście w Elblągu".
Budżet projektu:
Całkowity koszt realizacji: 4 984 476,49 zł
Ze środków EFRR 3 488 994,95 zł
Wkład własny Galerii EL
w formie dotacji Gminy Miasta Elbląg 1 495 481,54 zł
Realizacja projektu polega na usunięciu zagrożeń dla zabytku i stworzeniu możliwości dla rozwoju kolekcji sztuki nowoczesnej oraz działań edukacyjnych poprzez realizację prac remontowych i adaptacyjnych dawnego klasztoru.
W ramach realizacji zadania przewiduje się:
I. Prace konserwatorskie i budowlane
Przeprowadzenie prac odwadniających i osuszających metodą iniekcji ciśnieniowej oraz izolację murów obiektu wraz z remontem zniszczonych przez wilgoć murów zewnętrznych
a) Remont ścian wewnątrz budynku, odtworzenie lica murów oraz tynków w partii krużganka, aneksów i partii piwnic oraz dawnego prezbiterium. Wymiana instalacji elektrycznej. b) Wymianę okien i remont posadzek krużganka.c) Remont sklepień dawnego krużganka klasztoru polegającego na przemurowaniu zniszczonych sklepień i odtworzeniu elementów architektonicznych - żeber sklepiennych
Zadanie obejmuje:
- wykonanie poziomej przepony hydrofobowej metodą iniekcji niskociśnieniowej, usunięcie wody, wykonanie powłoki izolacji pionowej na powierzchniach zewnętrznych mających kontakt z gruntem, oczyszczenie powierzchni murów z nalotów soli i uzupełnienie metodami konserwatorskimi ubytków muru. Naprawione zostanie zewnętrzne lico murów.
Ad a) Zadanie realizowane będzie we wnętrzach dawnego klasztoru (krużganek, aneksy prezbiterialne, zakrystia, piwnice oraz prezbiterium) i obejmuje:
- Oczyszczenie murów i uzupełnienie metodami konserwatorskimi ubytków.
- Następnym zadaniem jest otynkowanie - ułożenie tynku renowacyjnego.
- Modernizacja instalacji elektrycznej; Dotychczasowa instalacja elektryczna z lat 70. zostanie zdemontowana i zastąpiona nową. Zainstalowane zostaną dwa obwody - gniazdowy oraz oświetleniowy oraz obwód sterowania urządzeniami audio-wideo. Wraz z obwodami zainstalowane zostaną rozdzielnie oraz WLZ.
Ad b) Zadanie polega na wymianie istniejącej, wypaczonej stolarki okiennej na nową, wykonaną z drewna spełniającego wymogi konserwatorskie.
Istniejąca wylewka posadzkowa pomiędzy płytami nagrobkowymi w krużganku zostanie zastąpiona wylewką cementową w kolorze szarym o podwyższonych parametrach technicznych odpornej na ścieralność.
Ad c)
Zadanie polega na remoncie i konserwacji uszkodzonych sklepień;
Spękane pola sklepienne przemurowane zostaną cegłą oryginalną na zaprawie cementowo-wapiennej.
- oczyszczenie partii sklepień i żeber z nalotów soli i uzupełnienie ubytków metodami konserwatorskimi.
- malowanie
II. Remont przypory konstrukcyjnej w fasadzie zachodniej
Zadanie obejmuje rozbiórkę uszkodzonego masywu ceglanego przypory zewnętrznej wraz z fundamentem kamiennym oraz wykonanie tzw. studni fundamentowej.
Przypora w fasadzie zachodniej pełni istotną rolę konstrukcyjną w statyce budynku Galerii EL. Jej osadzanie powodowało spękania murów i sklepień kruchty zachodniej. Remont przypory i jej fundamentów zabezpieczy budynek Galerii przez katastrofą budowlaną.
III. Odbudowę istniejącej przed II Wojną Światową jednokondygnacjowej empory w nawie bocznej dawnego kościoła w formie dwukondygnacjowej konstrukcji ze szkła i stali połączonej windą.
W nawie bocznej dawnej świątyni istniała do 1945 roku empora o konstrukcji drewnianej. Projektowana empora posłuży jako dodatkowa powierzchnia wystawowa. Jej formę przewidziano jako dwukondygnacjową galerię, wykonaną ze szkła i stali
Komunikacja między parterem i piętrami odbywać się będzie windą elektryczną oraz stalowymi schodami. Do komunikacji z pierwszym poziomem empory przewiduje się istniejąca klatkę schodową prowadząca do biur instytucji.
Forma architektoniczna projektowanej galerii:
Galeria EL (dawny kościół mariacki) jest obiektem średniowiecznym, zatem ze względu na jego wiek i stan techniczny, jak również jego obecny sposób użytkowania zaprojektowano dwupoziomową, prostą w formie emporę na niezależnej stalowej konstrukcji oraz ze szklanymi elementami wykończeniowymi. Szerokość stropów galerii dostosowano do przestrzeni dostępnej w bocznej nawie obiektu. Konstrukcję galerii zaprojektowano tak, aby nie naruszać konstrukcji średniowiecznego obiektu.
Dane po odbudowie:
powierzchnia użytkowa: I piętro - 179m2 , II piętro - 170m2
Funkcja:
Empora będzie miejscem eksponowania zbiorów sztuki nowoczesnej, które Galerii EL zostaną przekazane przez jej założyciela - Gerarda Kwiatkowskiego, obecnie prowadzącego Muzeum Sztuki Nowoczesnej w niemieckim Hünfeld. Instytucja pozyska tym samym ponad 200 prac autorstwa uznanych artystów międzynarodowych.
Po zakończeniu projektu zostanie stworzony 1 etat merytoryczny - kuratora kolekcji, odpowiedzialnego za promocję kolekcji, jej rozwój i tworzenie programów edukacyjnych w oparciu o kolekcję.
IV. Adaptacja pomieszczeń dawnego klasztoru na działalność kulturalną.
Ta część obiektu została zamknięta w 1999 roku ze względu na zły stan techniczny. W ramach zadnia „Rewitalizacja dawnego kościoła i klasztoru pw. NMP - obecnie siedziby Centrum Sztuki Galeria EL na Starym Mieście w Elblągu" wyremontowane zostaną 3 pomieszczenia i zaadoptowane do nowych funkcji. Znajdzie się tu 1) pracownia plastyczna - wielofunkcyjna sala wykładowa z możliwością adaptacji jej do celów warsztatowych i ekspozycyjnych, 2) pomieszczenie magazynowe służące przechowywaniu wystaw czasowych oraz 3) krużganek - wielofunkcyjna sala konferencyjna z możliwością adaptacji jej do celów kulturalnych - organizacji koncertów, spotkań dyskusyjnych.
Stworzone zostaną tym samym warunki dla zwiększenia dostępności do dóbr kultury - w krużganku dawnego klasztoru znajduje się zespół kilkunastu najwyższej klasy epitafiów patrycjatu elbląskiego z 17 i 18 wieku.
