Data: 06.02.2007
Autor: Jarosław Denisiuk

(miasto-obraz)

iennale, w którym organizatorzy postawili na ideę współpracy artysty z robotnikiem. I Biennale Form Przestrzennych było największym w skali polskiej, o ile nie europejskiej, doświadczeniem w powiązaniu sztuki z wielkim przemysłem. Było też nie mającym precedensu eksperymentem organizacyjnym, którego istotnie ważnym aspektem było włączenie powstających w zakładowych halach przemysłowych rzeźb w przestrzeń publiczną.

Przedsięwzięcie to było na tyle wyjątkowe i bezprecedensowe, że wzbudziło zainteresowanie artystów (nie tylko polskich), Ministerstwa Kultury i Sztuki, UNESCO. Powstało wtedy 37 form, a w przedsięwzięciu wzięło udział około pięćdziesięciu artystów z kraju i zagranicy (CSRS, Włochy, Węgry, USA). Do tego jedynego w swoim rodzaju wydarzenia nawiązywano potem kilkakrotnie, w 1967, w 1969 czy w 1986 roku (polsko-holenderski plener "What now?"). Wspomnieć należy także o wykonaniu w 1984 przez "zamechowców" kompozycji przestrzennej według projektu Katarzyny Kobro. W sumie w latach 1965 do 1987 powstało 48 Form Przestrzennych, abstrakcyjnych rzeźb z metalu, które stały się dla elblążan naturalnym elementem miejskiego pejzażu.

Przywołując wydarzenia z przed 40 - tu lat chcemy zorganizować wystawę pod nazwš (miasto-obraz). Pragniemy nadać jej charakter konfrontacji współczesnego języka wypowiedzi artystycznej z problemem funkcjonowania przestrzeni publicznej zaanektowanej przez formy przestrzenne i generację artystów tworzących w latach 60. I tak w salach wystawowych Galerii EL zaprezentujemy wystawę retrospektywną kilkunastu twórców biorących udział w I Biennale Form Przestrzennych. Wystawie tej towarzyszyć będzie uzupełniająca wystawa dokumentacji archiwalnej oraz prezentacja filmów z archiwum Filmoteki Narodowej, archiwum Muzeum Elbląskiego. Dzięki tej wystawie po raz pierwszy zostaną udostępnione elblążanom i turystom dzieła i archiwa, do których nikt, poza wąskim gronem badaczy, nie ma dostępu.

Drugą część wystawy tworzyć mają w zamyśle prace artystów współczesnych, które wezmą w nawias dokonania I Biennale Form Przestrzennych, konfrontując te dokonania ze współcześnie pojmowaną przestrzenia publiczną.

Ponadto, chcemy wydać dwie publikacje: "Przewodnik po formach przestrzennych" oraz katalog wystawy (miasto-obraz). Wydane one zostaną w wersji 4 - językowej (polski-angielski-niemiecki-rosyjski). Do dnia dzisiejszego nie ukazało się żadne popularne i dostępne ogółowi wydawnictwo o funkcjach przewodnika - katalogu. Nie podjęto również, jak do tej pory, żadnej próby opracowania i wydania rodzaju przewodnika dla turystów. Chcac wydać taką publikację, pragniemy nadać jej sens praktyczny (w szczególności dla młodzieży). Metalowe formy w pejzażu miasta stanowią dla młodych ludzi rzeczywistość tyleż oczywistą, bo opatrzoną, co niezrozumiałą. Sens inicjatywy artystycznej sprzed czterdziestu lat jest dzisiaj zupełnie nieczytelny dla młodych ludzi. Liczymy, że przywrócenie znaczeń artystycznych i ideowych świadomości młodych elblażan przyczyni się do lepszego stanu technicznego samych rzeźb - gdyż formy narażone są obecnie na ataki wandali, grafficiarzy i złodzieji złomu.

Organizując Obchody 40-lecia I Biennale Form Przestrzennych chcielibyśmy z zespołu form przestrzennych uczynić także atrakcję turystyczną. Ich powstanie i obecność na ulicach Elbląga to ewenement w skali światowej. Formy te mogą stać się interesującym elementem tras wycieczkowych dla licznie odwiedzających Elbląg turystów. Liczymy także na to, że tegoroczna rocznica przyciągnie kolejnych turystów chcących z bliska przyjrzeć się tym wyjątkowym obiektom. W tym celu nie ustajemy w remontowaniu tychże. Sukcesywnie prowadzimy rewaloryzację Form poprzez piaskowanie, malowanie, zabezpieczenie antygraffiti.