Bronisław Kierzkowski

Bronisław Kierzkowski (1924-1993), w latach 1946-47 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi pod kierunkiem Władysława Strzemińskiego, następnie w latach 1948-50w PWSSP w Gdańsku u prof. Juliusza Studnickiego, a w roku 1951 w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w katedrze malarstwa prof. Eugeniusza Eibischa. Następnie przez długi czas pracował jako pedagog w uczelniach Warszawy, Torunia, Lublina. Tworzył kompozycje strukturalne i reliefowe. Równolegle z Kierzkowskim podobne formalnie prace tworzyli m.in. członkowie lubelskiej Grupy Zamek (m.in. Tytus Dzieduszycki, Jan Ziemski) i krakowskiej Grupy Nowohuckiej (Janusz Tarabuła).

Wśród artystów uprawiających malarstwo materii Kierzkowski wypracował sobie odrębny język form, dzięki któremu jego sztuka daje się nieomal bezbłędnie identyfikować. Jego znakiem rozpoznawczym stały się abstrakcyjne gipsowe obrazy-przedmioty o nieregularnej, chropowatej powierzchni. Z czasem zminimalizował znaczenie barwy i zaczął stosować elementy gotowe - surowe, często zardzewiałe fabryczne odpady: kawałki blachy, drutu czy metalowych siatek. Barwa wydobywana w nich była przede wszystkim za pomocą efektów światłocieniowych. Powstały w ten sposób programowo antyestetyczne asamblaże. Dalsze doświadczenia Kierzkowskiego w dużej mierze związane były z formą monumentalną i zaowocowały realizacjami przestrzennymi (niekiedy ruchomymi, "muzycznymi" - wydającymi dźwięki). Powstawały one m.in. podczas "laboratoryjnych" spotkań artystów skupiających się w latach 60. w trakcie I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (Klaskator, 1965), Sympozjum Artystów i Naukowców "Sztuka w zmieniającym się świecie" w Puławach (1966), Sympozjum Złotego Grona w Zielonej Górze (1967). W dwóch następnych dekadach Kierzkowski nadal konsekwentnie tworzył struktury reliefowe. W latach 90. stworzył serię figuratywnych kompozycji o tematyce erotycznej.Forma Bronisława Kierzkowskiego do końca lat 80. usytuowana była na niewielkim skwerze przy skrzyżowaniu ulic 12 lutego i Świerczewskiego (obecna gen. Grota-Roweckiego) w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się kiosk kontroli ruchu komunikacji miejskiej. Była to rzeźba kinetyczna, przypominająca rodzaj parawanu, której poszczególne ruchome elementy poruszane były siłą wiatru, wydając przy tym dźwięk przypominający klaskanie. Stąd pochodziła też autorska nazwa tej formy - "Klaskator". Praca powstała podczas I Biennale Form Przestrzennych w 1965 roku.